ศกอ. จ.ชัยนาท ดึงเทคโนโลยีเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต พร้อมร่วมขับเคลื่อนภาคเกษตร เปิด ศพก. แหล่งเรียนรู้ศึกษาดูงาน
นางอังคณา พุทธศรี ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 7 ชัยนาท (สศท.7) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาประยุกต์ใช้ในกระบวนการผลิตของภาคเกษตร นับเป็นวิธีการ ที่มีประสิทธิภาพ ทำให้เกษตรกรมีการจัดการแปลงอย่างมีประสิทธิภาพ ประหยัดเวลา ต้นทุน และมีรายได้เพิ่มขึ้น สอดคล้องกับการพัฒนาที่มุ่งสู่เกษตร 4.0 เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกรให้ดีขึ้น สร้างรายได้ดี มีความมั่นคง และยั่งยืน
จากตัวอย่างของเศรษฐกิจการเกษตรอาสา (ศกอ.) ที่ สศท.7 ได้ลงพื้นที่เพื่อสัมภาษณ์ถึงความสำเร็จในการเพาะปลูกข้าวและทำเกษตรปลอดสารพิษ ได้รับมาตรฐาน GAP ข้าวปลอดสารพิษ และได้นำเทคโนโลยีมาใช้ในกระบวนการผลิตเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ พบว่า นายขวัญชัย แตงทอง นอกจากเป็น ศกอ. แล้ว ยังเป็นประธานศูนย์เรียนรู้เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรอำเภอหันคา (ศพก. หันคา) และประธานแปลงใหญ่ข้าวบ้านบึงม่วง ตำบลสามง่ามท่าโบสถ์ อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท ซึ่งได้รับรางวัลเกษตรกรดีเด่น สาขาทำนา ปี 2562 รางวัลรองชนะเลิศแปลงใหญ่ดีเด่น ปี 2565 รางวัล ศพก. ดีเด่นระดับเขต (ภาคกลาง) ปี 2565
จากการสัมภาษณ์ นายขวัญชัย บอกเล่าว่า เดิมนั้น ตนทำเกษตรเชิงเดี่ยวโดยปลูกข้าวเพียงอย่างเดียว และประสบปัญหาเรื่องการแพ้สารเคมี จึงได้มีโอกาสเข้ารับการอบรมตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร ร่วมกับสำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท เพื่อเรียนรู้การลดต้นทุนและศึกษาการป้องกันกำจัดศัตรูพืชแบบผสมผสานจนเกิดความรู้ ความเข้าใจ และนำเอาความรู้ที่ได้รับมาประยุกต์ใช้ในพื้นที่เพาะปลูกข้าว จำนวน 34 ไร่ โดยปลูกข้าวพันธุ์ปทุมธานี ซึ่งตนเองได้ปลูกข้าวนาปรัง คือ ปลูกช่วงเดือนมีนาคม เก็บเกี่ยวช่วงเดือนกรกฎาคม และนาปี คือ ปลูกช่วงเดือนสิงหาคม เก็บเกี่ยวช่วงเดือนพฤศจิกายน ซึ่งหลังจากเก็บเกี่ยวข้าวนาปีเสร็จจะทำการปลูกปอเทืองเพื่อปรับปรุงดินและสามารถตัดวงจรเพลี้ยได้
ในระยะต่อมานายวันชัย ได้มีการพัฒนาคุณภาพกระบวนการผลิตในด้านที่สำคัญ ได้แก่ การนำเทคโนโลยีอากาศยานไร้คนขับ หรือ โดรน มาใช้เป็นเครื่องมือในการพ่นสารชีวภัณฑ์ทางการเกษตร การหว่านเมล็ดพันธุ์ เพื่อทดแทนแรงงานซึ่งค่อนข้างหายากและค่าแรงค่อนข้างสูง การป้องกันกำจัดศัตรูพืชแบบผสมผสาน สร้างระบบนิเวศให้สมดุล ใช้ศัตรูธรรมชาติควบคุมศัตรูพืชโดยใช้หลาย ๆ วิธีในการควบคุมศัตรูพืช ไม่ให้มีปริมาณที่เป็นอันตรายก่อให้เกิดความเสียหาย ประหยัด ปลอดภัย ปลูกพืชให้แข็งแรง อนุรักษ์ธรรมชาติ การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การใส่ปุ๋ยผสมกับจุลินทรีย์จะช่วยเรื่องการดูดซับปุ๋ย ลดการใช้ปุ๋ย 25% ช่วยเพิ่มปริมาณรากข้าวทำให้สามารถดูดซับธาตุอาหารได้มากขึ้น รวมถึงการใช้น้ำหมักชีวภาพสารชีวภัณฑ์ต่างๆ ทดแทนสารเคมี ลดการใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมี และการใช้สารชีวภัณฑ์ในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชและโรคพืช เช่น เชื้อราบิวเวอเรีย เชื้อราไตรโคเดอร์ม่า สารสะเดา และน้ำหมักชีวภาพชนิดต่างๆ ทำให้ลดการใช้ปุ๋ยลงได้
จากการพัฒนาคุณภาพกระบวนการผลิต ส่งผลให้การทำเกษตรของนายวันชัยประสบความสำเร็จ สามารถเพิ่มผลผลิตได้อย่างชัดเจน โดยปีเพาะปลูก 2565/66 (ข้าวนาปี) สามารถเพิ่มผลผลิตได้เฉลี่ย 1,150 กิโลกรัม/ไร่ จากเดิมมีผลผลิตเฉลี่ย 850 กิโลกรัม/ไร่ (เพิ่มขึ้นร้อยละ 35) ซึ่งนอกจากจะประสบผลสำเร็จในด้านการผลิตแล้ว นายขวัญชัย ยังได้ร่วมกับสำนักงานเกษตรอำเภอหันคา และศูนย์วิจัยข้าวชัยนาท ในการส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน ในรูปของนาแปลงใหญ่ บ้านบึงม่วง จัดทำแปลงเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ให้กับศูนย์ข้าวและเกษตรกรทั่วไป และเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้เอง บางส่วนใช้แปรรูปเป็นข้าวสารไว้บริโภคในครัวเรือนและจำหน่ายกับผู้สนใจ ทำให้ได้ราคาสูงกว่าเกษตรกรที่ปลูกข้าวทั่ว ๆ ไป 1,500 – 2,500 บาท/ไร่ นอกจากนี้ ศพก. หันคา ยังเป็นแหล่งสำหรับเรียนรู้และศึกษาดูงานในเรื่องของเทคนิคการทำเกษตรปลอดสารพิษ การเพิ่มผลผลิตอย่างเป็นรูปธรรม ปัจจุบันมีหน่วยงานภาครัฐ เอกชน รวมถึงเกษตรกรทั้งในและนอกพื้นที่ให้ความสนใจเข้าศึกษาดูงานกว่า 3,000 คน/ปี ทั้งนี้ หากท่านใดสนใจข้อมูลหรือมีความประสงค์เข้าศึกษาดูงานการปลูกข้าวและการเกษตรผสมผสานปลอดสารพิษ สามารถติดต่อได้ที่นายขวัญชัย แตงทอง สถานที่ ศพก. หันคา ตำบลสามง่ามท่าโบสถ์ อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท โทร 08 1727 9604 ยินดีให้คำปรึกษาและต้อนรับทุกท่าน
